Cây Mít Nghệ Cao Sản – Artocarpus Heterophyllus

Nguồn gốc, đặc điểm, công dụng, kỹ thuật trồng và cách chăm sóc cây Mít Nghệ Cao Sản – Artocarpus Heterophyllus.

Cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus có nhiều ưu điểm vượt trội hơn so với giống mít truyền thống vì vậy loại mít này đang rất được ưa chuộng trên thị trường. Mít Nghệ được mệnh danh là loại mít nhiều múi, ít xơ, múi mít to và vàng ươm. Khi thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được vị thơm như mùi dầu chuối, giòn ngọt và hạt nhỏ. Chính vì vậy mà hiện nay rất nhiều nơi đưa cây mit nghệ vào phát triển cây ăn quả với quy mô lớn.

Cây Mít nghệ cao sản có tên khoa học là Artocarpus Heterophyllus.

I. Nguồn gốc, đặc điểm và công dụng của cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

1. Nguồn gốc của cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Cây Mít nghệ cao sản có tên khoa học là Artocarpus Heterophyllus, thuộc họ Dâu tằm (Moraceae). Theo nhiều nghiên cứu, nguồn gốc của cây mít được xác định từ khu vực Nam Á và Đông Nam Á, đặc biệt là từ các nước như Ấn Độ, Bangladesh, Nepal, Sri Lanka và các vùng nhiệt đới ẩm lân cận.

2. Đặc điểm của cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Thân cây: Đối với cây trưởng thành có chiều cao khoảng 15- 30 mét. Đường kính thân cây khoảng 30 cm. Thân cây khá nhẵn có màu nâu xám, tán lá rộng và có nhiều cành.

Phần rễ: Là loại cây có rễ cọc ăn sâu vào lòng đất nên dáng cây thẳng đứng và rất vững chắc.

Lá mít: Hình bầu dục, mọc cách nhau và có màu xanh, bóng ở mặt trên.

Hoa mít: Là loại cây có hoa đơn tính nên thường mọc đơn lẻ trên thân hoặc ở vị trí các cành chính. Hoa mít nghệ có hai loại là hoa cái và hoa đực. Hoa đực thì không tạo thành quả. Hoa cái khi được thụ phấn sẽ tạo thành quả.

Quả mít nghệ: Có kích thước to, quả nặng trung bình từ 10 -15kg, vỏ mít có gai sắc nhọn, bên trong có nhiều múi và xơ mít. Khi nhỏ có màu xanh, chín thì ngả sang màu hơi vàng và có mùi thơm. Giống mít nghệ nổi tiếng múi to, nhiều múi, ít xơ, múi rất dày và có màu vàng nghệ.

Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus phát triển ở khu vực có kiểu khí hậu nhiệt đới ẩm. Nhiệt độ thích hợp khoảng 20-35 độ. Nên khi nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây.

Cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus, thuộc họ Dâu tằm (Moraceae).

3. Công dụng của Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus là loại mít giàu giá trị dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như:

Giúp tăng cường hệ miễn dịch: Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus giàu vitamin C có khả năng kháng viêm, tăng cường chức năng hệ miễn dịch và chống oxy hóa bảo vệ cơ thể.

Tốt cho hệ tiêu hóa: Trong Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus có chứa hàm lượng chất xơ nên rất tốt cho hệ tiêu hóa. Đặc biệt, dù bạn có ăn nhiều mít thì cũng sẽ không gây ra tình trạng đầy hơi, khó tiêu.

Tốt cho hệ thần kinh: Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus chứa hàm lượng vitamin B1, B6 cần thiết cho sự phát triển của thần kinh vì vậy mít nghệ rất tốt cho cả thể chất lẫn tinh thần.

Tốt cho tim mạch, huyết áp: Nhờ giàu chất khoáng, kali đóng vai trò quan trọng tốt cho sức khỏe tim mạch, giúp ổn định nhịp tim, giảm lượng cholesterol dư thừa.

Ngăn ngừa ung thư: Theo một số nghiên cứu ăn mít thường xuyên có thể ngăn ngừa ung thư nhờ thành phần saponins, lignans và Isoflavones.

Tốt cho mắt: Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus giàu vitamin A nên loại quả này có khả năng phòng ngừa các bệnh về mắt. Ăn mít sẽ có tác dụng bảo vệ thị lực, làm chậm quá trình thoái hóa điểm vàng.

Cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus có nguồn gốc từ Ấn Độ.

II. Kỹ thuật trồng và cách chăm sóc cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

1. Kỹ thuật trồng cây Mít Nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

1.1. Kỹ thuật nhân giống cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus có thể nhân giống bằng hạt hoặc bằng phương pháp chiết ghép. Trong đó phương pháp ghép cây cho chất lượng cây giống cao, đồng thời rút ngắn thời gian trồng và nhanh cho thu hoạch hơn.

Nhân giống bằng hạt: Phương pháp này có nhược điểm là tạo nhiều biến dị nên không giữ được nguyên phẩm chất của cây mẹ. Cho quả muộn trung bình từ 4- 8 năm, cây ra rễ cọc, bứng trồng dễ chết.

Nhân giống bằng chiết ghép: Đây là phương pháp nhân giống mít nghệ được áp dụng rộng rãi. Chiết cành phải sử dụng cành già (2 -3 năm tuổi).

Nhân giống bằng ghép mắt: Đây là phương pháp cho quả sớm hơn, dễ trồng, cây chịu sâu bệnh rất tốt và giữ nguyên được phẩm chất cây mẹ. Tuy nhiên, phương pháp này có tỉ lệ thành công thấp.

1.2. Thời vụ trồng cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Tốt nhất là đầu mùa mưa (tháng 5-7 dương lịch hàng năm) khi có mưa và đất đủ ẩm, nếu chủ động được nguồn nước tưới thì có thể trồng sớm hơn, giúp cho cây con có điều kiện thuận lợi để phục hồi và phát triển tốt hơn trong mùa mưa.

Cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus có chiều cao khoảng 15- 30 mét.

1.3. Chuẩn bị đất trồng cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Mít nghệ – Artocarpus Heterophyllus có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau, kể cả những vùng đất nghèo dinh dưỡng, đất khô ráo, thoát nước tốt, không bị ngập úng kéo dài trong mùa mưa, mực nước ngầm cách mặt đất 2 – 2,5 m, độ pH 5,5 – 7 và chủ động được nước tưới trong mùa khô để cây sinh trưởng và phát triển tốt.

1.4. Chuẩn bị hố trồng cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Khoảng cách trồng:Tùy theo đất tốt hay xấu mà có thể bố trí khoảng cách trồng khác nhau, nếu đất xấu, cằn cỗi thì nên trồng cây cách cây 5m, hàng cách hàng 6m (320 cây/ha); đất tốt thì trồng thưa hơn, cây cách cây 6m hàng cách hàng 7m (225 cây/ha).

Kích thước hố: Đất bằng phẳng thì đào 40 x 40 x 40cm, nếu đất có độ dốc cao hơn 7% thì đào 40 x 40cm và sâu 60cm.

Xử lý hố: Ngay sau khi đào hố cần bón khoảng 1 kg vôi bột/hố để xử lý hố và môi trường xung quanh, khoảng 1 tuần thì bón khoảng 0,5 kg phân super lân và 15 kg phân chuồng (hoặc phân hữu cơ khác) trộn đều với lớp đất mặt để lấp hố và lấp cao hơn mặt đất tự nhiên khoảng 5-10 cm, việc này cần làm sớm, trước khi trồng cây con khoảng 1 tháng.

1.5. Chuẩn bị cây giống Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Giống cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus phải được chuẩn bị trước, đảm bảo tiêu chuẩn để trồng như đường kính gốc lớn hơn 0,8cm, cao hơn 30cm (kể từ vết ghép), rễ phát triển mạnh, vết ghép tiếp hợp tốt, lá đang chuyển già không sâu bệnh, khuyết tật. Trước khi đưa đi trồng 2 tuần lễ phải ngừng bón phân, giảm tưới nước và huấn luyện cây con.

Cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus có kích thước to, quả nặng trung bình từ 10 -15kg.

1.6. Kỹ thuật trồng cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Đất sau khi lấp đầy, có mưa hoặc tưới nước để đất đủ ẩm, ngấm phân và xuống đất ổn định thì tiến hành trồng.

Moi giữa hố một lỗ sâu và to hơn bầu cây để dễ đặt cây. Dùng dao cắt đáy bầu và cắt bỏ đuôi chuột bị xoắn. Đặt bầu cây vào lỗ đã chuẩn bị, rút nhẹ túi ni long đựng bầu ra, lấp đất lại và lèn chặt xung quanh, chú ý là không cho nứt bầu đất. Nếu đất khô phải tưới ngay, tủ gốc, cắm cọc cố định cho cây khỏi đổ ngã và lay gốc khi có gió.

2. Cách chăm sóc cây Mít Nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Kỹ thuật chăm sóc có thể chia ra làm hai giai đoạn, giai đoạn đầu kiến thiết cơ bản là giai đoạn ngay sau khi trồng đến lúc cho quả ổn định, giai đoạn kinh doanh thường thì từ năm thứ tư trở về sau, đây là giai đoạn rất quan trọng giúp cho cây ra hoa, đậu quả nâng cao năng suất và chất lượng để cung cấp sản phẩm tươi cũng như chế biến.

2.1. Tưới nước cho cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Tháng đầu sau khi trồng nếu khô hạn thì phải tưới thường xuyên 2-3ngày/lần, sau đó, có thể tưới 4-5ngày/lần, từ năm thứ 2 về sau chỉ cần tưới vào những tháng khô hạn và sau bón phân.

Tiêu nước cho cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus rất sợ úng, đặc biệt là cây con, nên cần chú ý kiểm tra gốc cây nào đọng nước thì phải đắp mô ở gốc, hoặc thoát nước chậm thì phải làm mương tiêu nước kịp thời không cho úng nước ở gốc cây con.

Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus phát triển ở khu vực có kiểu khí hậu nhiệt đới ẩm.

2.2. Làm cỏ cho cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Cần làm cỏ quanh gốc hoặc cả vườn, đối với đất dốc phải bố trí làm cỏ theo băng để hạn chế rửa trôi đất, khi làm cỏ quanh gốc cần phải chú ý vì rễ mít ăn nổi, nếu đứt rễ thì cây dễ bị bệnh, trái nhỏ, chất lượng giảm hoặc bị sượng không dùng được.

2.3. Cắt tỉa tạo tán cho caay Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Thông thường cây cao khoảng 1m trở lên thì bắt đầu cắt tỉa, trong giai đoạn đầu cắt tỉa tạo tán 2-3lần/năm, giúp cây phát triển cân đối, các cành cấp I phân bố đều nhau, loại bỏ các cành sâu bệnh, cành già cỗi, mọc không đúng hướng, giai đoạn kinh doanh thì mỗi năm một lần ngay sau khi thu hoạch trái xong.

2.4. Bón phân cho cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus: 

Cây Mít nghệ – Artocarpus Heterophyllus rất dễ tính, không bón phân mít vẫn sống nhưng chậm phát triển, ra hoa muộn, ít hoặc không có quả và nếu có quả chất lượng cũng thấp, dễ phát sinh sâu bệnh, nên cần phải bón phân.

Bón phân hữu cơ: Cần phải đào mương xung quanh hay một phần tán cây để bón và lấp đất lại, số lượng bón còn tùy thuộc vào độ màu mỡ của đất và tuổi cây, có thể bón theo liều lượng như sau:

Năm 1: Không cần bón vì đã bón lót trước khi trồng.

Năm 2, 3: Bón vào đầu mùa mưa 15-20kg/cây, cách gốc khoảng 80cm, năm 4: trở về sau bón theo rìa tán cây ngay sau khi thu hoạch xong khoảng 35-40kg/cây.

Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus là loại mít giàu giá trị dinh dưỡng.

Bón phân vô cơ cho cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus:

Năm thứ 1: Sau khi trồng trong mùa mưa bón 50gam NPK 16-16-8/lần/cây/tháng.

Năm thứ 2: bón 4 lần với liều lượng 0,5-1kg NPK 16-16-8/cây.

Năm thứ 3, 4: Bón 3 lần/năm với liều lượng 1,5-2kg NPK 16-16-16/cây. Năm thứ 4 trở về sau: bón 2 lần/năm với liều lượng 4-5 kg NPK 16-16-16/cây, và tăng dần tuỳ theo tình hình phát triển của cây.

2.5. Phòng trừ sâu bệnh cho cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

2.5.1. Bệnh hại trên cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Bệnh thối trái: Bệnh gây hại trên trái, nhất là giai đoạn trời mưa nhiều, ẩm độ cao. Có thể phòng trị bằng các loại thuốc hóa học như: Viben C, Bonanza, Score, Tilt, Bavistin….

Bệnh thối gốc chảy nhựa: Bệnh xảy ra trên các vườn mít quá ẩm ướt và có nhiều loại sâu hại chính hút nhựa cây, gây những vết thương và là cơ hội tốt cho nấm Phytopthora xâm nhập. Bệnh thể hiện ở vùng gốc có nhiều vết loét, nước dịch từ bên trong chảy rỉ ra, vỏ vùng gốc bị thối từng mảng to, bề mặt lớp gỗ ẩm ướt và thâm đen. Lá vàng, rụng và cây chết. Thường khi phát hiện được thì bệnh ở tình trạng nặng, khó chữa trị. Cách phòng hữu hiệu nhất là trồng cây trên đất cao ráo, thoát nước tốt. Bảo vệ các thiên địch để hạn chế mật độ sâu rầy gây hại, khi cần thiết dùng các loại thuốc hóa học có tính chọn lọc để phun xịt.

Bệnh thâm xơ-thịt trái: Bệnh xãy ra vào giai đoạn sau khi trái thụ phấn. Triệu chứng xơ và bên ngoài múi mít bị thâm đen hay có màu rỉ sắt. Bệnh gây hại làm giảm phẩm chất trái. Phòng trị bằng cách xử lý thuốc trị nấm bệnh sau khi trái thụ phấn bằng các loại thuốc như: Bavistin, Anvil, Score, Tilt…

Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus tốt cho sức khỏe tim mạch, giúp ổn định nhịp tim, giảm lượng cholesterol dư thừa.

2.5.2. Sâu hại cây Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Sâu đục thân, đục cành: Có tên Margronia, thành trùng đẻ trứng trên lá non, trái non sau đó đục vào thân cành. Xịt thuốc trừ sâu vào giai đoạn ra lá non, trái non như Cyperan, Decis, Bian, Basudin.

Ruồi đục trái: Do loài dacus sp, đẻ trứng vào trái già, gây thối nhũn trái. Dùng chất dẫn dụ sinh học để diệt ruồi đực. Bao bọc trái hay xịt thuốc diệt ruồi như Trebon, Decis…. Xịt thuốc sâu bệnh và bao trái vào cuối giai đoạn trái rụng sinh lý.

Sâu đục trái: Gây hại nặng trên mít làm giảm chất lượng và sản lượng. Bao trái để bảo vệ.

Ngài đục trái: Có nhiều loài gây hại khác nhau, chúng chích hút vào ban đêm ở giai đoạn trái chín. Cách phòng trị giống như sâu đục trái.

Rầy, rệp: Có rất nhiều loài gây hại trên mít, chúng chích hút nhựa lá non, đọt non, trái làm lá quăn queo, cây chậm lớn, trái dị hình và kèm theo là nấm đốm bồ hóng tấn công làm giảm khả năng quang hợp của cây và trái không đẹp. Khi trồng ở nơi cao ráo thường bị rệp sáp tấn công ở phần gốc và rễ. Dùng các loại thuốc hóa học sau đây để trị rầy rệp khi điều tra có mật số cao: Bassan 50 EC, Supracide 40 EC, Basudin 50 ec …

2.6. Thu hoạch Mít nghệ sao sản – Artocarpus Heterophyllus.

Mít nghệ cao sản – Artocarpus Heterophyllus sẽ bắt đầu thu hoạch khi gai mít nở và phần lá yếm chuyển sang màu vàng nhạt, nên thu hoạch trong khoảng thời gian từ 9h sáng đến 3h chiều.

Khi hái Mít nghệ – Artocarpus Heterophyllus chín cần hết sức nhẹ nhàng cắt rời quả với thân và để lại ít cuống trên đầu quả. Đặc biệt, không không quăng ném trong quá trình hái quả để giữ cho quả mít không bị dập nát, gãy cuống. Sau khi hái xuống thì đặt quả mít nằm ngang, không để trồng lên nhau và quay phần cuống cuống xuống thấp để mủ chảy ra ngoài.